Kentsel kalıntılar, kentsel manzaralardaki terk edilmiş yapılardır. Dünyanın her yerindeki şehirlerde bulunabilirler ve her biçim ve boyutta olabilirler. Birtakım kentsel kalıntılar, onlarca senedir terk edilmiş eski binalarken, ötekiler daha kısa sürede terk edilmiş daha yeni binalardır.
Kentsel kalıntılar çoğu zaman çürüme ve çöküşün sembolleri olarak görülür. Sadece, hem de güzellik ve esin bölgeleri olarak da görülebilirler. Geçmişe bir bakış sunabilirler ve düşünme ve tefekkür için bir alan sağlayabilirler.
Kentsel kalıntılar yüzyıllardır varlığını sürdürüyor. Mesela, antik Roma'da imparatorluğun çöküşünden sonrasında birçok bina terk edildi. Orta Asır'da birçok kent savaşlar yahut vebalar esnasında yok oldu. Ve 19. ve 20. yüzyıllarda birçok kent sanayileşme yahut ekonomik gerileme sebebiyle terk edildi.
Günümüzde, kentsel kalıntılar hala dünyanın her yerinde yaratılıyor. Kentsel terk edilmenin sebepleri kompleks ve çeşitlidir, sadece en yaygın olanlardan bazıları şunlardır:
Ekonomik gerileme, kentsel yıkımların en yaygın sebeplerinden biridir. Bir şehrin ekonomisi gerilemeye girdiğinde, işletmeler kapanır, insanoğlu işlerini kaybeder ve mülk değerleri düşer. Bu, binaların ve mahallelerin yaygın olarak terk edilmesine yol açabilir.
Harp yahut organik afetler de kentsel yıkımlara niçin olabilir. Bir kent bombalandığında yahut organik bir afetle vurulduğunda, birçok bina yıkılabilir yahut onarılamayacak halde hasar görebilir. Bu, etkilenen alanların yaygın bir halde terk edilmesine yol açabilir.
Hükümet politikaları da kentsel terk edilmede rol oynayabilir. Mesela, insanların müsait fiyatlı mesken inşa etmesini yahut sürdürmesini zorlaştıran politikalar, bütün mahallelerin terk edilmesine yol açabilir.
Toplumsal huzursuzluk hem de kentsel yıkımlara da yol açabilir. İnsanlar hayat koşullarından yahut hükümetten memnun olmadıklarında başkaldırı edebilir yahut başka sertlik biçimlerine başvurabilirler. Bu, mülklerin tahrip edilmesine ve mahallelerin terk edilmesine yol açabilir.
Kentsel harabelerin kentler için bir takım negatif kararı olabilir. Bunlar şunları ihtiva eder:
Artan kabahat, kentsel harabelerin yaygın bir sonucudur. Terk edilmiş binalar çoğu zaman suçlular için mıknatıs rolü görür ve bu suçlular bu binaları saklanma yahut kabahat işleme yeri olarak kullanırlar. Bu, çevredeki kabahat oranında artışa yol açarak, sakinler ve işletmeler için daha azca emin hale getirebilir.
Kentsel harabelerin bir öteki yaygın kararı da çevresel tehlikelerdir. Terk edilmiş binalar kirlilik ve çürüme deposu olabilir. Ek olarak, sakinler için esenlik riski oluşturabilecek zararlıları ve haşereleri de çekebilirler.
Mülk değerinin kaybı, kentsel harabelerin mühim bir sonucudur. Bir mahalle terk edilmiş binalarla dolu olduğunda, içerisinde yaşamak daha azca dilek edilir hale gelebilir. Bu, mülk değerlerinde düşüşe yol açabilir ve sakinlerin evlerini yahut iş yerlerini satmalarını zorlaştırabilir.
Azalan gezim, kentsel harabelerin bir başka sonucudur. Turistler çoğu zaman canlı ve yaşam dolu şehirlere çekilirler. Sadece, terk edilmiş binalar ve bakımsızlıkla dolu şehirleri ziyaret etme olasılıkları daha düşüktür. Bu, mahalli ekonomiye zarar verebilecek gezim gelirlerinde bir azalmaya yol açabilir.
Kentsel harabeler sorununa yönelik bir takım ihtimaller içinde çözüm bulunmaktadır. Bunlar şunları ihtiva eder:
| Hususiyet | Terkedilmiş Binalar | Kentsel Çürüme | Detroit | Kalıntılar | Kentsel Bulgu |
|---|---|---|---|---|---|
| Tarif | Uzun zaman boş bırakılmış ve kullanılmayan binalar | Kentsel alanların gerilemesi ve giderek daha çok harap hale gelmesi periyodu | On senelerdir yaygın bir kentsel çürüme yaşayan ABD Birleşik Devletleri'ndeki bir kent | Naturel yahut insan kaynaklı afetler kararı hasar bulan yahut yıkılan yapılar | Terk edilmiş binaların ve öteki yapıların keşfi |
| Örnekler | Detroit'in terk edilmiş fabrikaları ve depoları | Baltimore'un boş arsaları ve tahtalarla kapatılmış binaları | Çernobil Yasak Bölgesi | Roma'daki Kolezyum | Pripyat Hayalet Şehri |
| Nedenler | Ekonomik gerileme, yatırım eksikliği ve nüfus kaybı | Sanayisizleşme, banliyöleşme ve beyazların kaçışı | On senelerdir devam eden ekonomik gerileme ve nüfus kaybı | Harp, organik afetler ve dikkatsizlik | Serüven, bulgu ve fotoğrafçılık arzusu |
| Sonuçlar | Artan kabahat, deforme ve kirlilik | Toplumsal ve ekonomik eşitsizlik | Sıhhat sorunları, çevresel tehlikeler ve mülk değerlerinde azalma | Kültürel mirasın ve zamanı eserlerin kaybı | Faydalanma yahut ölüm riski |
| Çözümler | Yine geliştirme, tekrar kullanım ve uyarlanabilir tekrar kullanım | Ekonomik canlanma, sosyal kalkınma ve kentsel planlama | Yenileme ve tekrar geliştirme | Koruma ve muhafaza | Tahsil ve farkındalık |
II. Kentsel Harabeler
Kentsel kalıntılar yüzyıllardır varlığını sürdürüyor sadece ekonomik gerileme, nüfus azalması ve organik afetler benzer biçimde muhtelif faktörler sebebiyle son yıllarda giderek yaygınlaşıyor.
20. yüzyılın başlarında, ABD Birleşik Devletleri ve Avrupa'daki birçok kent süratli bir gelişme ve genişleme periyodu yaşadı. Bu gelişme sanayileşme ve göçle desteklendi ve fazlaca sayıda yeni binanın inşasına yol açtı. Sadece, bu binaların bir çok 1970'lerdeki ekonomik gerilemeden sonrasında terk edildi yahut çürümeye bırakıldı.
Son yıllarda, zelzele, kasırga ve sel benzer biçimde organik afetler de kentsel harabeler yaratmıştır. Bu afetler binalara ve altyapıya yaygın hasar verebilir ve bütün şehirleri yahut mahalleleri harabeye çevirebilir.
Kentsel kalıntılar çoğu zaman gerileme ve bozulmanın sembolleri olarak görülür, sadece hem de güzellik ve esin bölgeleri olarak da görülebilirler. Geçmişe bir bakış sağlayabilirler ve ek olarak yeni sanat içerikli anlatım için bir tuval olarak da kullanılabilirler.
III. Kentsel Yıkımların Sebepleri
Kentsel peyzajlarda yapıların terk edilmesine katkıda bulunabilecek bir takım unsur vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Ekonomik gerileme: Bir kent yahut bölge ekonomik gerileme yaşadığında, bu konum işletmelerin ve öteki mülklerin terk edilmesine ve nüfusun azalmasına yol açabilir. Bu, terk edilmiş yapıların bakımını ve onarımını zorlaştırabilir ve bu da daha çok bozulmalarına ve nihayetinde çökmelerine yol açabilir.
- Toplumsal huzursuzluk: İsyanlar yahut iç harp benzer biçimde toplumsal huzursuzluklar da yapıların terk edilmesine yol açabilir. Bunun sebebi, insanların şiddetten yahut istikrarsızlıktan kaçmak için evlerinden yahut iş yerlerinden kaçabilmesidir.
- Naturel afetler: Zelzele, sel yahut kasırga benzer biçimde organik afetler de yapılara zarar verebilir yahut onları tahrip ederek yaşanmaz hale getirebilir ve terk edilmelerine yol açabilir.
- Kentsel çürüme: Kentsel çürüme, ekonomik düşüş yahut sosyal huzursuzluk yaşayan şehirlerde zaman içinde meydana gelebilecek bir süreçtir. Binaların ve altyapının bozulmasına ve kabahat ve sosyal sorunların artmasına yol açabilir.
IV. Kentsel Harabelerin Neticeleri
Kentsel harabeler, çevredeki ortam ve camia için bir takım negatif sonuca yol açabilir. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Artan kabahat ve vandalizm
- Kemirgenlerin ve öteki zararlıların çekiciliği
- Azalan emlak değerleri
- Artan esenlik riskleri
- Zamanı ve kültürel mirasın kaybı
Artan kabahat ve vandalizm çoğunlukla kentsel kalıntılarla ilişkilendirilir. Bunun sebebi, terk edilmiş yapıların çoğu zaman suçlular için rahat hedef olarak görülmesi ve illegal faaliyetlerde bulunan kişilere barınak sağlayabilmesidir. Kemirgenler ve öteki zararlılar da yemek ve barınak deposu sağladıkları için kentsel kalıntılara çekilirler. Kentsel kalıntıların yoğunlaştığı alanlarda mülk değerlerinde düşüş meydana gelebilir, bundan dolayı insanoğlu emin olmayan yahut istenmeyen mahallelerde yaşamak isteme olasılıkları daha düşüktür. Kentsel kalıntılarla esenlik riskleri de ilişkilendirilebilir, bundan dolayı sivrisinekler ve öteki rahatsızlık taşıyan böcekler için üreme alanı haline gelebilirler. En son, kentsel kalıntılar hem de zamanı ve kültürel mirasın kaybını da temsil edebilir, bundan dolayı çoğu zaman bir camianın zamanı için mühim olan binaları ve öteki yapıları ihtiva ederler.
V. Kentsel Harabelere Çözümler
Kentsel harabeler sorununa yönelik bir takım potansiyel çözüm bulunmaktadır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Terk edilmiş yapıların onarımı ve tekrar kullanması
- Terk edilmiş yapıların yıkımı
- Terk edilmiş yapıların korunması
- Terk edilmiş alanların tekrar geliştirilmesi
Bu çözümlerin her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır ve muayyen bir terk edilmiş yapı yahut alan için en iyi çözüm, yapının durumu, çevredeki ortam ve mevcut finansal kaynaklar benzer biçimde bir takım faktöre bağlı olacaktır.
Terk edilmiş yapıların rehabilite edilmesi ve tekrar kullanılması, bir şehrin yahut kasabanın zamanı karakterini korurken fazlaca gereksinim duyulan mesken yahut öteki olanakları da sağlayabileceği için çoğu zaman en fazlaca istenen çözüm olarak görülür. Sadece, rehabilite etme maliyetli ve süre alıcı bir süreç olabilir ve terk edilmiş yapılar için daima müsait kullanımlar bulmak olası olmayabilir.
Terk edilmiş yapıların yıkılması çoğu zaman en sıradan ve en müsait maliyetli çözüm olarak görülür, sadece zamanı binaların kaybı ve boş arsaların yaratılması benzer biçimde negatif neticeleri da olabilir. Felaket çoğu zaman yalnızca öteki çözümler uygulanabilir olmadığında son deva olarak düşünülür.
Terk edilmiş yapıların korunması, yapıları herhangi bir değişim yapmadan mevcut hareketleriyle korumayı amaçlayan nispeten yeni bir yaklaşımdır. Bu, zamanı binaları korumak için müsait maliyetli bir yol olabilir, sadece bakımsızlık yahut müsait fiyatlı mesken eksikliği sorununu ele almaz.
Terk edilmiş alanların tekrar geliştirilmesi, fakirlik, kabahat ve fırsat eksikliği benzer biçimde kentsel çürümenin altında yatan sebepleri ele almayı amaçlayan kapsamlı bir yaklaşımdır. Yine geliştirme, mesken rehabilitasyonu, iş yaratma ve camia geliştirme benzer biçimde muhtelif stratejileri içerebilir.
Kentsel harabeler sorununu ele almanın en iyi yolu bu stratejilerin bir kombinasyonudur. Terk edilmiş yapıları onararak ve tekrar kullanarak, onarılamayacak durumda olanları yıkarak, zamanı öneme haiz olanları koruyarak ve çevredeki alanları tekrar geliştirerek canlı ve sürdürülebilir topluluklar yaratmaya destek olabiliriz.
6. Kentsel Harabelerin Olay Emek harcamaları
Dünya genelinde birçok değişik kentsel kalıntı örneği vardır. En bilinenlerinden bazıları şunlardır:
* Bir zamanlar gelişen bir kent olan sadece ekonomik düşüş sebebiyle terk edilen Michigan'daki Detroit'in kalıntıları.
* Çernobil nükleer felaketinden sonrasında terk edilen Ukrayna'nın Pripyat kentindeki kalıntılar.
* MS 79 senesinde volkanik bir patlama kararı yeraltına gömülen İtalya'daki Pompei kalıntıları.
* 16. yüzyılda İnkalar tarafınca terk edilen Peru'daki Machu Picchu kalıntıları.
* 15. yüzyılda Khmer İmparatorluğu tarafınca terk edilen Kamboçya'daki Angkor Wat kalıntıları.
Bunlar, dünyanın dört bir yanında mevcud birçok kentsel kalıntının bir tek birkaç örneğidir. Her kalıntının anlatacak kendine has bir hikayesi vardır ve geçmişe büyüleyici bir bakış sunarlar.
VII. Kentsel Harabelerin Geleceği
Kentsel harabelerin geleceği belirsizdir. Birtakım uzmanlar bunların azalmaya devam edeceğine ve nihayetinde yok olacağına inanırken, ötekiler bunların giderek daha kıymetli ve aranan hale geleceğine inanmaktadır.
Kentsel kalıntıların azalmasına katkıda bulunabilecek bir takım unsur vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Şehirlerin devamlı büyümesi ve yeni mesken ve gelişime olan istek
- Terk edilmiş yapıların bakımının artan maliyeti
- Kamuoyunun kentsel kalıntılara olan ilgisizliği
Öte taraftan, kentsel kalıntıların artan değerine katkıda bulunabilecek bir takım unsur de vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Kentsel keşiflerin artan popülaritesi ve terk edilmiş alanları deneyimleme arzusu
- Kentsel alanlarda arazi değerinin artması
- Kentsel kalıntıların yeni ve yenilikçi kullanımlara dönüştürülme potansiyeli
Netice olarak, kentsel kalıntıların geleceği, bulundukları şehirlerin ekonomik ve toplumsal koşulları da dahil olmak suretiyle bir takım faktöre bağlı olacaktır. Sadece, kentsel kalıntıların kentsel manzaranın mühim bir parçası olduğu ve gelecek yıllarda şehirlerimizde mühim bir rol oynamaya devam edeceği açıktır.
VIII.
Kentsel kalıntılar kompleks ve fazlaca yönlü bir olgudur. Çürüme ve ihmalin sembolleri olarak görülebilirler, sadece hem de yaratıcılık ve yenilenme bölgeleri olarak da görülebilirler. Kentsel kalıntıların geleceği belirsizdir, sadece şehirlerimizde ve kültürümüzde mühim bir rol oynamaya devam edecekleri açıktır.
S: Kentsel yıkımların sebepleri nedir?
A: Kentsel alanlardaki yapıların terk edilmesine katkıda bulunabilecek birçok unsur vardır. Bunlar içinde ekonomik gerileme, organik afetler ve savaşlar yer alır.
S: Kentsel yıkımların birtakım neticeleri nedir?
A: Kentsel harabeler çevredeki etraf, iktisat ve camia üstünde negatif bir etkiye haiz olabilir. Kabahat, deforme ve kirliliği çekebilirler. Ek olarak bir bölgeye yeni işletmeler ve sakinler çekmeyi zorlaştırabilirler.
S: Kentsel kalıntılara yönelik çözümler nedir?
A: Kentsel kalıntı sorununa yönelik felaket, tekrar kullanım, rehabilitasyon benzer biçimde bir takım potansiyel çözüm bulunmaktadır.
S: Kentsel alanlarda terk edilmiş yapılara dair hangi örnekler var?
A: Kentsel alanlarda terk edilmiş yapıların malum birtakım örnekleri içinde Detroit Riverfront, St. Louis'deki Pruitt-Igoe mesken projesi ve Londra'daki Battersea Elektrik Santrali yer verilmiştir.
S: Kentsel alanlardaki terk edilmiş yapılar hakkındaki daha çok data iyi mi edinebilirim?
A: Kentsel alanlardaki terk edilmiş yapılar hakkındaki daha çok data edinmek için kitaplar, makaleler, belgeseller ve internet sayfaları benzer biçimde fazlaca sayıda kaynak mevcuttur.
S: Terk edilmiş yapıları fotoğraflamanın yahut keşfetmenin ahlaki tesirleri nedir?
A: Terk edilmiş yapıları fotoğraflarken yahut keşfederken akılda tutulması ihtiyaç duyulan bir takım ahlaki husus vardır. Bunlar içinde izinsiz girme olasılığı, faydalanma riski ve çevredeki toplum üstündeki tesir yer alır.
S: Kentsel harabelerin geleceği nelerdir?
Kentsel harabelerin geleceği belirsizdir. Birtakım uzmanlar bunların azalmaya devam edeceğine ve nihayetinde yok olacağına inanırken, ötekiler bunların tekrar kullanılacağına yahut yeni kullanımlar için rehabilite edileceğine inanıyor.
S: Kentsel kalıntılar nedir?
A: Kentsel kalıntılar, kentsel manzaralardaki terk edilmiş yapılardır. Naturel afetler, ekonomik düşüş yahut sosyal huzursuzluk kararı ortaya çıkabilirler.
S: Kentsel yıkımların sebepleri nedir?
A: Kentsel yıkımların birçok sebebi vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Zelzele, sel ve yangın benzer biçimde organik afetler
- İşletmelerin kapanmasına ve insanların taşınmasına yol açabilecek ekonomik gerileme
- İsyanlar yahut iç savaşlar benzer biçimde sosyal huzursuzluklar
S: Kentsel yıkımların neticeleri nedir?
Kentsel harabelerin birçok negatif kararı olabilir, bunlardan bazıları şunlardır:
- Kabahat ve vandalizmi çekebilecekleri için emniyet açısından tehlikeli olabilirler
- Manzarayı bozabilirler, mahallelerin bakımsız ve terk edilmiş görünmesine niçin olabilirler
- Zararlıları ve kemirgenleri çekebilirler
S: Kentsel kalıntılara yönelik çözümler nedir?
Kentsel kalıntılara yönelik bir takım potansiyel çözüm bulunmaktadır, bunlar içinde şunlar yer verilmiştir:
- Harabelerin yeni yapılara dönüştürülmesi
- Harabelerin park yahut yeşil alanlara dönüştürülmesi
- Harabelerin yıkılması
0 Yorum